Sự Tồn Tại

Với bộ sưu tập mới nhất Sự Tồn Tại, Nguyễn Minh Nam tiếp tục khám phá và phát triển tính thẩm mỹ riêng khi đào sâu hơn những đam mê của bản thân, bao gồm vẻ đẹp của cơ thể phụ nữ, kiến trúc truyền thống và, hơn hết, sự biến đổi liên tục trong vai trò và các thay đổi khác của người phụ nữ trong xã hội Việt Nam cũng như trong bộ tranh này. Lựa chọn tiêu đề – Sự Tồn Tại – cho triển lãm của mình, Nam tiết lộ “Tôi muốn đề cập đến những gì đã và đang tồn tại, có sự ảnh hưởng, kể cả những linh hồn.”

Khi xem hai mươi bức tranh mới của bộ sưu tập Sự Tồn Tại, người xem nhanh chóng nhận ra Nam đang theo đuổi khái niệm thị giác khác biệt. Hình ảnh thiếu nữ ở phần tiền cảnh là điểm chính trong bố cục tranh. Nhát cọ phóng khoáng, cùng với phong cách tranh trong suốt, cơ thể người phụ nữ trong vắt như thuỷ tinh tan sâu vào các lớp vẽ hậu cảnh. Nam không chỉ vẽ các lớp màu, mà cả các lớp thời gian. Anh tìm kiếm và vẽ những thời đại đã qua nhưng không bị lãng quên, chúng vẫn tồn tại song song dưới hình thức phong tục, truyền thống, nhưng chưa xung đột với phong cách sống mới của một Việt Nam hiện đại. Hình thể phụ nữ được xây dựng trong tranh của Nam đóng vai trò làm biểu tượng trực quan cho phong cách sống mới này. Thế nhưng tấm hình nghệ thuật ở đây dễ bị hiểu lầm là phản chiếu những suy tưởng gợi tình bởi ta khó mà không nhìn ra sự khoả thân hay cách ăn mặc kiệm vải của các nhân vật. Một lời báo trước cho người xem tranh, nếu lỡ hiểu lầm và đang ấp ủ một ấn tượng ban đầu tiêu cực, hãy khảo sát kĩ hơn biểu cảm của những nhân vật trong tranh.

Nam không miêu tả phụ nữ theo những quan niệm phỉ báng so sánh đàn bà không hơn không kém một vật dụng vô hồn. Những cô gái này có suy nghĩ riêng, tinh ý, mong manh, xao xuyến, và buồn bã nhưng cũng tràn đầy tự tin, khiêu khích và quyến rũ. Gương mặt có nhiều biểu cảm đan xen phức tạp, không chỉ đơn thuần là những cô nàng quyến rũ hay người tình. Nàng thơ trong tranh Nam là những người phụ nữ phóng khoáng, được thể hiện bản thân một cách tự do, tách biệt khỏi sự áp đặt của người xem và xã hội đương đại.

Nguyễn Minh Nam phản ánh những tiến trình lịch sử văn hoá sau một thời gian quan sát cẩn thận. Hai mươi năm qua, Việt Nam đã trải qua sự biến đổi kinh tế mạnh mẽ, trở thành một trong các thành phố phát triển ấn tượng, đi kèm đó là sự bùng nổ dân số. Thế hệ trẻ trưởng thành trong hoà bình, lúc đất nước bùng nổ về kinh tế, điều này đã đem đến cho lớp trẻ cả lợi ích và cơ hội để tiến lên hội nhập. Những thay đổi cấu trúc của Việt Nam đã làm thay đổi thế giới quan của người dân nước này, nhưng đồng thời gia tăng khoảng cách giữa các thế hệ.

Nam cho biết “Tôi muốn đặt sự xung đột văn hoá truyền thống và hiện đại vào các tác phẩm”. Đồng thời hoạ sĩ cũng nhấn mạnh là mình không muốn phê phán quá khứ hay hiện tại, mà chỉ thể hiện sự phân rã mà các thế hệ trẻ sau này đang chịu áp lực. Thêm vào đó, dùng nghệ thuật để lên án sự đồi truỵ văn hoá trong xã hội đương đại. “Thông điệp tôi muốn nhắn gửi là đừng quên truyền thống và trân trọng thế hệ trước, trân trọng quan điểm, tư tưởng của thời trước, cho dù thế giới ngày càng thay đổi nhanh chóng”.

Các bố cục trong trong Nam tạo nên những bức tranh ấn tượng về một xã hội đang biến đổi. Kỹ thuật vẽ của một hoạ sĩ tài năng xứng đáng được kính trọng, các lớp màu và các lớp thời gian đan xen. Bộ sưu tập này là một rương kho báu chất đầy những ý tưởng hàm súc và đặt những khái niệm kích thích suy tư cạnh nhau và bằng cách truyền cảm hứng qua nghệ thuật, Nguyễn Minh Nam đưa chiếc chìa khoá cho người xem tự đánh giá những biến đổi trong xã hội và dừng lại để suy ngẫm và trân trọng văn hoá đặc sắc và lâu đời của đất nước Việt Nam.

Cintia Herzberger