Họa sĩ Việt Nam chinh phục Apple

Sorry, this entry is only available in Vietnamese.

[Tạp chí ELLE MAN – 4/2016] Dù ảnh hưởng nghệ thuật, tôn trọng cảm xúc tức thì từ một nghệ sĩ lẫy lừng đi trước, họa sĩ Liêu Nguyễn vẫn tự tìm tòi sáng tạo “bút pháp” của riêng mình để kể về câu chuyện sắc màu thiên nhiên bất tận.

Từng giảng dạy tại Đại học Mỹ thuật TP.HCM môn Hình họa và Bố cục, Liêu Nguyễn có cơ hội tích cóp kiến thức chuyên sâu về hội họa khá lớn. Từ “Hội họa hành động”, anh đã theo đuổi và phát triển thành phong cách “Hành động điểm màu” mang đậm dấu ấn cá nhân. Liêu Nguyễn được xem là người đầu tiên phát kiến phong cách vẽ này ở Việt Nam. Nhưng phải đến dự án hợp tác nghệ thuật hợp tác với Apple, đông đảo công chúng Việt Nam mới biết rằng tranh của anh đang được tôn vinh và treo khắp nơi trên thế giới.

Là  họa sĩ Việt Nam đầu tiên và duy nhất được Apple lựa chọn trong chiến dịch marketing mới nhằm tôn vinh các tác phẩm nghệ thuật đương đại thông qua việc thử nghiệm sáng tác trên nền thiết bị công nghệ, cảm giác của anh tại thời điểm này như thế nào?

Vui và hãnh diện vì Apple đã chọn treo tranh của tôi tại tất cả các cửa hàng của họ trên khắp các tiểu bang nước Mỹ và thế giới.

Anh có thể giới thiệu ngắn gọn về phong cách hội họa mà anh đang theo đuổi?

Cách vẽ hiện nay của tôi gọi nôm na là “Hội họa hành động” (action painting). Tôi để một tấm bố dưới sàn nhà, đi xung quanh nó và vẩy màu lên. Thông qua những động tác rất dứt khoát và mạnh mẽ để diễn tả cảm xúc và nội tâm của mình ở tại thời khắc đó.

Làm thế nào anh khám phá ra cách vẽ một bức tranh gọi là “Hành động điểm màu”, anh theo đuổi điều này bao lâu rồi?

Vào năm 2004. Thật ra đây là cách mà họa sĩ người Mỹ, Jackson Pollock (1912-1956) đã khám phá ra từ năm 1947. Tôi học theo cách vẽ của ông ấy, người đã tạo ra bước ngoặt thay đổi cái nhìn của hội họa. Đó là họa sĩ mang đến cảm hứng cho tôi. Nhưng trong quá trình tìm tòi và sáng tác, tôi lại tự tạo ra hình thức khác. Khi hoàn thành xong bức tranh, tôi nhận ra sự khác biệt hoàn toàn, pointillism (điểm họa). Tranh của ông ấy là trừu tượng, tranh của tôi thì mang đến cảm giác về hình ảnh rõ rệt hơn.

Tác phẩm được tạo ra hoàn toàn ngẫu hứng hay có chủ đích trước khi bước vào “hành động”?

Tranh của tôi thật ra lấy cảm hứng từ sự ngẫu hứng nhiều. Nhưng nó là sự ngẫu hứng có kiểm soát và tính toán, chứ không tình cờ. Nó không phải là cách chấm cọ để điều khiển mặt tranh, mà là những hạt màu rơi trên mặt bố do đó phải có sự tính toán khá kỹ lưỡng. Những hạt màu rơi đã đủ chưa, bố cục, màu sắc ổn chưa. Điều đặc biệt quan trọng là thời điểm dừng lại đúng lúc.

Thời lượng để anh hoàn thành mỗi tác phẩm của mình?

Vì tôi lựa chọn cách thức mang tính tôn trọng cảm xúc tức thì nên mỗi bức tranh tôi vẽ cũng khá nhanh, khoảng trong một buổi. Mỗi buổi mất khoảng 4 tiếng để tôi hoàn thành bức vẽ của mình.

Ở khoảnh khắc tức thì ấy, anh thường lựa chọn tập trung vào đối tượng nào để sáng tác?

Thiên nhiên là nguồn cảm hứng bất tận đối với tôi. Tôi luôn tập trung mạnh mẽ vào điều đó. Một bức tranh về thiên nhiên có thể đến từ câu chuyện bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông. Khi vẽ, tôi gần như chìm đắm vào sức hút thiên nhiên, rất nhiều sắc thái ở mỗi tiết trời khác nhau. Trong tranh của mình, tôi muốn chuyển tải một thiên nhiên có mùi vị và âm thanh.

Trước mỗi đề tài tôi đều nghiên cứu kỹ, dành thời gian đi thực tế và nuôi dưỡng nó từng chút một. Đó là lý do tôi có sở thích đi du lịch, đến những nơi hoang dã. Tôi yêu và tôn trọng thiên nhiên, lúc nào cũng muốn được gần gũi với thiên nhiên. Tôi thường vẽ núi, rừng, biển, những cánh đồng, hoa. Tranh của tôi thiên về cảm giác nhiều hơn là đặc tả.

Anh nghĩ làm thế nào để một tác phẩm hội họa được biết đến nhiều hơn trong thời buổi này?

Họa sĩ cứ làm việc hết mình đi thì bản thân và các tác phẩm sẽ được biết đến. Các gallery cũng cần tác phẩm, và họ luôn có kế hoạch săn tìm họa sĩ chứ không chỉ thụ động chờ tác giả và tác phẩm xuất hiện. Họ nhìn thấy được nhân tố mới lạ, phong cách khác biệt, họ sẽ tìm đến hợp tác thôi.

Sau khi hoàn thành mỗi bức vẽ, bản thân anh thường sẽ làm gì tiếp theo với các tác phẩm?

Tôi thường làm việc với 2 đến 3 gallery. Khi họ cần tranh của tôi hoặc khi tôi cần giới thiệu những sáng tác mới chúng tôi sẽ liên hệ với nhau. Tôi cũng không biết chính xác là từ đâu và từ khi nào Apple lại biết đến tranh của tôi, nhưng thông qua một gallery bên Singapore, tôi biết là họ đã từng xem tranh của tôi ở đó.

Người làm việc trực tiếp với tôi trong dự án này cũng chỉ là đại diện của Apple cử tới. Người đó không biết lý do tại sao lại là tranh của tôi. Đến lúc họ đưa iPad và thiết bị vẽ cũng không yêu cầu tôi phải vẽ cái gì. Tôi hoàn toàn chủ động muốn vẽ gì thì vẽ. Vẽ bằng bút cảm ứng Pencil với ứng dụng hỗ trợ thiết kế Procreate trên nền tảng công nghệ iPad 2 của Apple.

Tác phẩm Hoa Anh Đào được họa sĩ Việt Nam này vẽ trên iPad 2.

Đây là lần đầu tiên tôi vẽ trên một thiết bị điện tử, trước chưa từng thử bao giờ, dù là vẽ trên máy tính. Thời hạn cho việc này chỉ có 5 ngày. Tôi phải tìm đến một người bạn nhờ hướng dẫn cách làm sao sử dụng những thiết bị như thế. Bản thân thì rất lúng túng là làm sao thực hiện cách vẽ như trong studio bấy lâu trên iPad. Phải như thế nào đây? Khám phá dần các tính năng trên ứng dụng đó, tôi phát hiện có nhiều điểm tương đồng với cách của tôi. Có lẽ nhờ vậy mà họ đã tìm đến tôi?

Tác phẩm anh lựa chọn để thực hiện dự án hợp tác với Apple lần này mang ý nghĩa gì?

Để vẽ được đầu tiên là phải nhuần nhuyễn kỹ thuật. Với dự án của Apple, tôi chọn vẽ cây hoa anh đào vì đó gần như là biểu tượng và thương hiệu của tôi, là loài hoa tôi đã vẽ rất nhiều lần rồi. Tôi là người khá nhạy cảm với màu sắc, có một tình yêu đặc biệt dành cho hoa anh đào và mùa Xuân – mùa của vui tươi rực rỡ, của cảm hứng bất tận về màu sắc, của sự tái sinh.

Mỗi lần vẽ anh có quay video lại để quan sát được mình không? Anh có bao giờ nghĩ đến một màn trình diễn “vẽ tranh” bên ngoài studio?

Chưa bao giờ có người quay video cho tôi. Biểu diễn cũng chưa nghĩ tới, chắc vì đông người tôi không được tập trung lắm. Nhưng đây không phải là một cách làm bí mật. Ai nhìn vào cũng đều có thể làm được giống tôi. Quan trọng nhất là trạng thái cảm xúc của người họa sĩ được bộc lộ như thế nào. Và ai là người tiên phong. Tôi mất vài năm mới tìm tòi được cách để bày tỏ cảm xúc hiệu quả. Trong nghệ thuật, cách làm có thể tương đồng nhưng tác phẩm thì không sao chép được.

Dự định của riêng anh trong năm 2016?

Chỉ đơn giản là tiếp tục vẽ và triển lãm thôi. Tất nhiên là tìm kiếm đề tài mới. Cố gắng sáng tạo, tiếp tục tìm tòi hoặc cũng có thể thay đổi bút pháp hoàn toàn.

Bài: Ngô Hạ – Hình ảnh: sưu tầm

Nguồn: https://www.elleman.vn/van-hoa-giai-tri/hoa-si-viet-nam-chinh-phuc-apple